Music on Film

ก่อนที่ Memoria จะปรากฎตัวขึ้นพร้อมกับปรากฏการณ์ที่สร้างความตื่นตาตื่นใจของเสียง ผู้ที่ได้รับชมหรือผู้ที่เห็นแม้แต่เพียงแค่ตัวอย่าง ก็ถึงกับสนใจถึงเรื่องเสียงของหนัง การดีไซน์เสียง "ปัง" ของหนัง เสียงกลายเป็นองค์ประกอบที่สำคัญที่ดึงดูดคนให้เข้าไปรับชมเป็นประสบการณ์ทางภาพยนตร์โดยทันที

บทความนี้จะพาสำรวจการทดลองใช้เสียงวาร์ดาผ่านภาพยนตร์ชั้นครูของเธอ คือ Cléo de 5 à 7 (1962) และ Vagabond (1985) หนังทั้งสองเรื่องที่โฟกัสไปที่ชีวิตของตัวเอกที่เป็นผู้หญิง หนึ่งคนที่กำลังจะมีชะตาชีวิตกำลังจะตาย และอีกหนึ่งคนที่เร่ร่อนไปตามที่ต่างๆ เหมือนวันพรุ่งนี้ไม่มีอยู่จริง และความคล้ายคลึงของตัวเอกหญิงทั้งสองคนนั้นชื่นชอบเสียงเพลงเหมือนกัน และเพลงในเรื่องนั้นต่างก็มีส่วนช่วยในการรับรู้แรงขับเคลื่อนและเรื่องราวของตัวละครไปพร้อมๆ กัน

6 ก.ค. เอนนิโอ มอร์ริโกเน่ คนทำสกอร์หนังวัย 91 ปี เสียชีวิตแล้ว โดยทิ้งผลงานให้โลกจดจำไว้ในหนังและซีรีส์มากกว่า 400 เรื่อง มอร์ริโกเน่เป็นเพื่อนที่เรียนมากับนักทำหนังระดับตำนานแห่งอิตาลี แซร์โจ เลโอเน่ และขึ้นสู่จุดสูงสุดกับหนัง The Good, The Bad And the...

2020 ในโลกยุคปัจจุบันที่ ‘ดนตรี’ กับ ‘ภาพเคลื่อนไหว’ แทบจะกลืนกลายเป็นเนื้อเดียวกันผ่านสื่อที่เปี่ยมทั้งเทคนิคและสีสันอย่าง มิวสิก วิดีโอ (Music Video หรือ MV) ผมเพิ่งมีโอกาสได้เปิดดูคลิปการแสดงสดในโทนขาว-ดำของเพลงเก่าเพลงหนึ่งใน YouTube ด้วยความรู้สึกท่วมท้นเต็มตื้น เพลงดังกล่าวคือ Mississippi Goddam ของศิลปินหญิงผิวสีระดับตำนานอย่าง นีนา ซีโมน...

หากจะพูดถึงดนตรีแนวพังก์ สิ่งแรกที่เรานึกถึงดนตรีที่รวดเร็ว คือการเล่นเทคนิคกีต้าร์แบบสาดเสียงด้วยคอร์ดเดิม เสียงร้องที่เหมือนแหกปากตะโกนโวยวายเหมือนการเรียกร้องหรือการระบาย การแต่งตัวที่สมัยก่อนน่าจะเรียกได้ว่าขัดใจแม่ การทำตัวเป็นขบถที่ขัดใจทุกอย่างตั้งแต่ดนตรีไปจนถึงการแต่งตัว แต่มันกลับถูกใจวัยรุ่นอย่างรุนแรง ด้วยความเร็ว แรง การต่อต้าน และความแสบสันต์ของดนตรี ถ้าหากถามว่าเวลานึกถึงดนตรีแนวพังก์นั้น จะนึกถึงวงอะไร หลักๆ ที่เคยได้ยินชื่อก็คงเป็น Sex Pistols, The Ramones...

จากความเป็นอิสระของ Ema สู่องค์ประกอบที่สำคัญในหนังอย่าง Reggaeton แนวเพลงขวัญใจมหาชนทั่วโลกในปัจจุบัน ลองมาเรียนรู้ถึงดนตรีละตินอเมริกาชนิดนี้ เพื่อทำความเข้าใจหนังได้มากยิ่งขึ้น

หาก คริสโตเฟอร์ โนแลน มีคอมโพสเซอร์ ฮานส์ ซิมเมอร์ เป็นคู่บุญ ...ผกก. เดอนีส์ วิลล์เนิฟ ก็มี โยฮัน โยฮันส์สัน เป็นคู่หูเช่นกัน เพราะทั้งคู่ร่วมงานกันมาสามเรื่อง คือ Prisoners, Sicario และ...

นับจากผู้กำกับ คริสโตเฟอร์ โนแลน มาร่วมงานกับคอมโพสเซอร์ ฮานส์ ซิมเมอร์ ใน Batman Begins หลังจากนั้นหนังทุกเรื่องของโนแลนก็มีซิมเมอร์เป็นคนทำดนตรีประกอบเสมอมา จนแทบจะกล่าวได้ว่า สกอร์ของซิมเมอร์คือลายเซ็นของโนแลน...เอ๊ะ หรือโนแลนคือตัวตนที่แท้ของซิมเมอร์กันแน่? 1. “ผมว่าสิ่งที่คนทำสกอร์จำเป็นต้องมีคือการฟังที่ดี ในที่นี้ไม่ใช่แค่การฟังดนตรี เราต้องฟังเข้าไปถึงสิ่งที่อยู่ในนั้น เรื่องราวที่ห่อหุ้มมันไว้ และรวมไปถึงการรับฟังกัน ซึ่งผมกับโนแลนรับฟังกันเสมอ...

นอกจากการกำกับที่ทำให้ Paris, Texas ออกมาเป็นที่ชื่นชอบของคนรักหนังหลายๆ คนทั่วโลกของ วิม เวนเดอร์ส, การแสดงและการปรากฏตัวอันน่าจดจำของ แฮร์รี่ ดีน สแตนตัน และ นาตาชา คินสกี้, การกำกับภาพที่ดูแห้งแล้งและแฝงสีสันของความเหงาของ ร็อบบี้ มึลเลอร์ แล้ว อีกองค์ประกอบหนึ่งโดดเด่นและขับอารมณ์ความเปล่าเปลี่ยวโดดเดี่ยวของหนังออกมาอย่างชัดเจน...

The Shining, The Exorcist, Shutter Island, Twin Peaks, Black Mirror …ถ้าจะมีอะไรสักอย่างเป็นจุดร่วมทรงพลังของหนังและซีรี่ส์เหล่านี้นอกเหนือไปจากพล็อตชวนสยองแล้วล่ะก็ สิ่งนั้นย่อมคือเสียงสกอร์อันสุดหลอนฝีมือคอมโพสเซอร์ชาวโปแลนด์ผู้ยิ่งใหญ่นาม “คริสช์ตอฟ เปนเดเรซกี” ผู้นี้! อันที่จริงเปนเดเรซกีไม่ใช่คอมโพสเซอร์เพลงหนัง แต่งานดนตรีที่มีความเป็นนามธรรมและเสียงที่ฟังดูแปลกประหลาดให้ความรู้สึกทั้งหลอนทั้งอลังการ ทำให้มันถูกหยิบไปใช้ในหนังระทึกขวัญสยองขวัญของผู้กำกับชั้นครูมากมาย (นอกจากข้างต้น ยังมีอาทิ...