ตามปกติช่วงเดือน ธ.ค. ของทุกปี จะเริ่มเข้าสู่ฤดูล่ารางวัล แต่สำหรับปีนี้อาจไม่คึกคักเท่าปีที่ผ่านมา เพราะสถานการณ์โรงหนังอเมริกากำลังซบเซาอย่างหนัง ทำให้หนังที่โผล่มาเป็นตัวเต็งของปีนี้จึงมีไม่กี่เรื่อง ซึ่งล้วนเป็นหนังฟอร์มเล็ก อย่าง First Cow ของ เคลลี ไรชาร์ดต และ Nomadland ของ โคลเอ้ จ้าว กับที่งอกงามอยู่ใน Netflix เช่น Mank ของ เดวิด ฟินเชอร์ และ The Trial of Chicago 7 ของ แอรอน ซอร์กิน เป็นต้น 

แต่ยังมีหนังสตรีมมิ่งอีกจำนวนไม่น้อยที่ราศีจับในช่วงเทศกาลล่ารางวัลปีนี้ และไม่ได้อยู่ใน Netflix ซึ่งเรารวบรวมมาแนะนำส่วนหนึ่ง ดังนี้…

Wolfwalkers (ทอม มัวร์, รอส สตวร์ต – Apple TV+)

ในสาขาหนังแอนิเมชั่น แม้จะมีขาใหญ่อย่างพิกซาร์ถึงสองเรื่องคือ Onward กับ Soul แต่ก็ไม่ควรประมาทงานจากไอร์แลนด์เรื่องนี้ได้ หนังสร้างโดยสตูดิโอ การ์ตูน ซาลูน ซึ่งผลงานก่อนหน้านี้ล้วนประสบความสำเร็จในระดับสากล ทั้ง The Secret of Kells, Song of the Sea, The Breadwinner และล่าสุดคือ Wolfwalkers จุดแข็งของหนังเรื่องนี้นอกจากลายเส้นที่แสนจะงดงามตามสไตล์ การ์ตูน ซาลูน แล้ว เนื้อหายังน่าประทับใจและแฝงความท้าทายเอาไว้ด้วย โดยหนังหยิบตำนานพื้นบ้านของไอร์แลนด์เรื่อง วูล์ฟวอล์คเกอร์ หรือคนครึ่งหมาป่า ผ่านความผูกพันและมิตรภาพระหว่าง โรบิน ลูกสาวนายพราน กับ เมบห์ สาวน้อยวูล์ฟวอล์คเกอร์ พวกเธอเริ่มจากสถานะผู้ล่าและผู้ถูกล่าก่อนจะค่อยๆ พัฒนากลายเป็นเพื่อนแท้ต่อกันในที่สุด ซึ่งสิ่งที่กระชับความสัมพันธ์นั้นคือบรรยากาศความร้อนแรงทางสังคม ที่ตามล่าหมาป่าทุกตัวในฐานะภัยต่อความมั่นคง 

หนังกวาดรางวัลจากสถาบันนักวิจารณ์มาหลายเวทีแล้ว ไม่ว่าจะเป็น บอสตัน, ชิคาโก, นิวยอร์ค และแอลเอ ปาดหน้าเค้กพิกซาร์ไปอย่างเนียนๆ 

Sound of Metal (ดาริอุส มาร์เดอร์ – Prime Video) 

หนังว่าด้วยมือกลองวงเมทัลที่อยู่กับเสียงดังสนั่นมาทั้งชีวิต แต่แล้ววันหนึ่งหูเขาก็ดับลง ทำให้ชีวิตตรงหน้าทั้งการงานและความรักก็พังทลายลงทันที เขาเลยต้องค่อยๆ เรียนรู้ชีวิตแบบที่ไม่ได้ยินไปควบคู่กับการหาทางรักษามัน หนังโดดเด่นจนเป็นตัวเต็งอันดับต้นๆ ในงานมิกซ์เสียงและออกแบบเสียง ที่จำลองการได้ยินของคนหูดับจนคนดูเข้าใจความช็อคของตัวละครได้ไม่ยาก นอกจากนี้หนังยังพ่วงการแสดงระดับกวาดรางวัลได้เลย ของ ริซ อาห์เม็ด ในบทรูเบ็น กับ พอล ราซี ในบทคุณลุงผู้ดูแลบ้านคนหูหนวก หนังเปิดตัวที่โตรอนโตแล้ว Amazon Prime รีบเจรจาคว้าสิทธิมาฉายทันที ส่วนราซีคว้ารางวัลสมทบชายยอดเยี่ยมจากสถาบันนักวิจารณ์บอสตันไปครองแล้ว 

Time (การ์เร็ตต์ แบรดลีย์ – Prime Video) 

หนังเต็งหนึ่งทุกเวทีในสาขาสารคดียอดเยี่ยม โดยว่าด้วย ฟ็อกซ์ ริช หญิงหม้ายที่สามีถูกตัดสินจำคุกถึง 60 ปีในรัฐลุยเซียนา เธอจึงเดินหน้าต่อสู้เพื่อเรียกร้องความยุติธรรมให้กับเขา หนังผสมฟุตเตจจากโฮมวิดีโอกับฟุตเตจใหม่ เพื่อเล่าถึงการต่อสู้และการรอคอยความยุติธรรมของผู้หญิงคนหนึ่ง กับการแลกด้วยอะไรอีกหลายอย่างในชีวิต งานชิ้นนี้สามารถใช้กรณีของริชพาคนดูไปเห็นความกระท่อนกระแท่นของกระบวนการยุติธรรมในอเมริกาทั้งระบบ ขณะที่ก็ไม่หลงลืมหัวใจสำคัญของริชในการรอคอยคนรักกลับมาอยู่ด้วยกันไม่ว่าจะนานสักแค่ไหน 

On the Rocks (โซเฟีย คอปโปลา – Apple TV+) 

การกลับมาของ โซเฟีย คอปโปลา ในครั้งนี้ ได้รับการพูดถึงว่าเป็นงานที่ผ่อนคลายที่สุดเรื่องหนึ่งของเธอ มันว่าด้วยหญิงสาวที่แท็คทีมกับพ่อตัวเอง สะกดรอยสามีของเธอเพราะเริ่มไม่ไว้ใจเขา ผลคือมันเป็นหนังตลกที่เต็มไปด้วยบทสนทนาฉลาดๆ จนหลายคนเทียบมันกับหนังของ วูดี้ อัลเลน แต่สิ่งที่ทำให้มันจับต้องได้ เพราะหนังสะท้อนออกมาจากภาวะความไม่มั่นคงของคอปโปลาเอง ในวันที่เธอเป็นคุณแม่ ต้องเรียนรู้กับโลกใบใหม่อย่างโรงเรียนลูก ซึ่งห่างไกลจากแวดวงศิลปะที่เธอรู้สึกปลอดภัยมาทั้งชีวิต 

One Night in Miami (เรจินา คิง – Prime Video) 

นับเป็นการเปิดตัวในฐานะการกำกับหนังเรื่องแรกได้อย่างงดงาม สำหรับ เรจินา คิง เจ้าของออสการ์เมื่อสองปีก่อนจาก If Beale Street Could Talk โดยเธอดัดแปลงมาจากละครเวทีเรื่องเดียวกันนี้ ที่สร้างเหตุการณ์สมมติ เมื่อคนดำผู้ทรงอิทธิพลกลุ่มหนึ่งมารวมตัวกันในคืนหนึ่งเพื่อฉลองชัยชนะของ มูฮัมหมัด อาลี ซึ่งคนอื่นๆ ยังประกอบไปด้วย มัลคอล์ม เอ็กซ์, จิม บราวน์ และ แซม คุก หนังเปิดตัวที่เทศกาลหนังเวนิซกับโตรอนโต ครองตำแหน่งรองชนะเลิศ People Choice Awards จากโตรอนโตมาได้ โดยพ่ายให้กับ Nomadland ของ โคลเอ้ จ้าว ซึ่งหนังที่เข้ารอบสาขานี้ช่วยการันตีการเข้าชิงออสการ์ได้แม่นยำมาหลายปีติดต่อกันแล้ว และ Amazon เองก็ดูจะมั่นใจกับหนังมาก โดยวางแผนเข้าฉายแบบจำกัดโรงในช่วงคริสต์มาสนี้ และลงสตรีมมิ่ง 15 ม.ค. 2021 แน่นอนว่าคนไทยก็ดูพร้อมกับชาวโลกเช่นกัน   

Small Axe (สตีฟ แม็กควีน – Amazon Prime ในอเมริกา) 

เนื่องจากปีนี้หลายเวทีรางวัลรื้อการจำกัดความเกี่ยวกับหนังกันใหม่หมด เพื่อให้ครอบคลุมไปถึงหนังสตรีมมิ่งด้วย ทันใดนั้นพวกเขาก็เจอหนังชุด Small Axe มาท้าทายกติกาในทันที เพราะมันเป็นหนังยาว 5 เรื่องของ สตีฟ แม็กควีน ที่เล่าถึงการต่อสู้ของคนเวสต์อินเดียนในลอนดอน ช่วงปี 1960 – 1970 ซึ่ง 5 เรื่องนั้นประกอบด้วย Mangrove; Lovers Rock; Red, White and Blue, Alex Wheatle และ Education โดยสามเรื่องแรกนั้นไปฉายเวิลด์พรีเมียร์ที่เทศกาลหนังนิวยอร์คแล้ว และได้รับเสียงชมอื้ออึงถึงขนาดว่าสามารถดันหนังให้มีบทบาทในฤดูรางวัลนี้ได้เลย แต่ทีนี้จะจำกัดความมันให้อยู่ในหมวดหมู่หนังหรือซีรีส์ดี เพราะในอังกฤษมันออกอากาศทาง BBC ส่วนในอเมริกามันฉายทาง Prime Video (ที่ไทยยังไม่มีกำหนด) หรือจริงๆ ถึงเวลาล้างไพ่การจัดประเภทหนังกับซีรีส์ได้เสียที?