กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มีสามแม่ลูกอาศัยอยู่ในป่า หาเลี้ยงชีพด้วยการเผาถ่านเลี้ยงไก่ เช้าวันนั้นแม่ใช้ให้ลูกสาวลูกชายออกไปดูกับดักสัตว์ที่วางเอาไว้รายรอบบ้าน ลูกสาวลูกชายที่ต่างหิวโหยหวังว่าจะได้อาหารมากิน ระหว่างทางพวกเขาพบศพกวางตัวหนึ่ง น่าประหลาด หัวของมันแขวนอยู่บนคาคบไม้ ร่างห้อยตกลงเหมือนแขวนคอตาย ด้วยความสะพรึงกลัวของคนพี่ เธอปฏิเสธไม่ให้น้องลากศพกวางลงมาผ่ากินกัน พวกเขาเร่งรีบกลับบ้านเพื่อจะพบว่า มีเด็กหญิงคนหนึ่งเดินตามกลับมาด้วย
เด็กหญิงตัวเล็กมอซอเปื้อนดินโคลนหิวโหย ได้รับการเชื้อเชิญให้ขึ้นมาพักบนบ้าน แม่คิดว่าเด็กคงมาจากอีกฝั่งของแม่น้ำไว้ค่อยพากลับไปถามหาว่าลูกใคร คืนนั้นหลังเข้านอน มีก้อนหินพรูพร่างลงมาบนหลังคาบ้านเหมือนฝนตก ครั้นพอตื่นเช้า ก็พบว่าเด็กหญิงนั่งอยู่ตรงปากประตูบ้าน กินไก่ที่เลี้ยงไว้ทั้งยังสดๆ เลือดนองแดงฉาน เด็กหญิงบอกว่า ไม่พ้นคืนเพ็ญนี้พวกแกจะตายทั้งบ้าน ว่าแล้วก็เชือดคอตัวเองตายไป
ท่ามกลางความหวาดผวาทั้งไม่รู้ที่มาและไม่รู้ว่าจะไปต่ออย่างไร มีบุคคลลึกลับสองคนปรากฏขึ้นที่บ้าน คนแรกเป็นชายตาบอดถือหอกโบราณ เขามาถามหาว่ามีเด็กหญิงพลัดหลงมาแถวนี้หรือไม่ แม่ตอบว่าไม่มีไม่เห็นแม้ว่าศพจะอยู่บนบ้าน
คนที่สองเป็นหญิงชรา ท่าทางพิลึก ยายเฒ่าร้องเรียกแม่จากนอกบ้าน บอกว่าจากหินที่กองอยู่หน้าบ้านนี้ แสดงให้เห็นว่าจะมีภยันตรายใหญ่หลวงมาให้ระวังตัวให้จงหนัก อย่าไว้ใจใคร มีอะไรให้ไปเรียกแกที่อีกฝั่งของแม่น้ำ
ลูกสาวประจำเดือนมา ลูกชายหิวโหยตลอดเวลา แม่ที่ไม่กล้าออกจากป่า ทั้งเพราะไม่มีที่ให้ไปและเพราะไม่รู้ว่าอะไรเกิดขึ้นกันแน่ ทั้งสามเริ่มถูกหลอกหลอนด้วยสิ่งลี้ลับอย่างไร้ทางสู้
หนังสยองขวัญจากมาเลเซียเรื่องนี้ประสบความสำเร็จพอสมควรในการฉายตามเทศกาลและได้รับเลือกเป็นตัวแทนประเทศในการชิงออสการ์ในปีที่ผ่านมา ด้วยความโบร่ำโบราณของมัน การพาผู้ชมกลับไปยังยุคสมัยของตำนานเก่าแก่ นิทานพื้นบ้าน โลกที่ตรรกะเหตุผลเป็นอีกชุดหนึ่ง โลกที่เต็มไปด้วยความสยองขวัญของป่าเขาลำเนาไพร โลกที่มนุษย์เป็นเพียงสิ่งมีชีวิตเปราะบางที่ไม่มีอำนาจต่อรองใดๆ กับธรรมชาติทั้งสิ้น
ด้วยพลอตเรื่องที่มีเพียงบางเบา คล้ายกับการล้อมวงฟังเรื่องผีจากปู่ย่าตาทวด หนังไม่พยายามวาดภาพการย้อนยุคแบบระบุเวลา ไม่มีฉากยิ่งใหญ่หรือเครื่องแต่งกายแบบอดีต เซตติ้งของหนังเป็นเพียงกระต๊อบหลังหนึ่ง หลุมศพ และป่า เซตติ้งซึ่งแยกตัวโดดเดี่ยวออกจากโลกและออกจากความตระการตาของภาพยนตร์ กระต๊อบไม่มีห้องเป็นเพียงความมืดที่กั้นด้วยไม้ระแนงต่อๆ กัน และยามกลางคืนก็มีเพียงแสงตะเกียงและภาพผ่านมุ้งหม่นมัว ป่าเป็นเหมือนป่าที่ไม่ได้รกทึบ เป็นป่าโปร่งแบบที่พอจะจินตนาการถึงการเข้าไปในนั้นเพื่อหาของป่ามาประทังชีวิต หนังมีเพียงบ้านและป่า ส่วนที่เหลือลอยอยู่ในอากาศของการสร้างความสยองขวัญ กองไฟ เงาสะท้อน ปลายมีด ดินเหนียวเขรอะ เลือดประจำเดือน ซากสัตว์ และเงา กลายเป็นองค์ประกอบที่สำคัญกว่าตัวเรื่อง กลายเป็นบรรยากาศที่สร้างเรื่องเล่ามากกว่าเรื่องเล่าเอง
และสิ่งที่น่ากลัวที่สุดของหนัง ไม่ใช่งานซีจีผี ไม่ใช่การเล่นมุก jump scare ที่ทำให้คนดูตกใจมากกว่ากลัว แต่สิ่งที่น่ากลัวที่สุดของหนังคือ ‘ความไม่รู้’ ผู้ชมไม่รู้ทิศทาง หรือตำแหน่งแห่งที่ของบ้าน และของหมู่บ้าน ผู้ชมเหมือนอยู่ในห้องปิดตายที่ล้อมไปด้วยป่า อยู่ในความรู้สึกจนมุมแบบเดียวกับตัวละคร ในโลกของหนัง ตัวละครอยู่กันเพียงลำพัง โดยไม่มีที่มาที่ไป ความกลัวของพวกเขาทำให้นึกถึงความกลัวเก่าแก่ของมนุษย์ ความกลัวความมืด กลัวสิ่งที่มองไม่เห็น ความกลัวเสียงในยามกลางคืน ความกลัวที่รู้สึกว่าทุกย่างก้าวของชีวิตยืนอยู่บนความไม่มั่นคง ความกลัวว่าเสือจะมาคาบไปกินตอนไหนก็ได้ มันแตกต่างอย่างยิ่งกับความกลัวสูญเสียสถานะเดิมของตนแบบที่หนังสยองขวัญหลายเรื่องชอบเล่นกับการปกปิดความลับ หรือความกลัวว่าจะถูกมองว่าเป็นคนบ้า ความกลัวว่านี่คือเรื่องของการหลอนไปเอง ความกลัวใน Roh เก่าแก่กว่านั้น มันคือความกลัวเข้มข้นของจะตายเมื่อไหร่ก็ได้ จากทั้งสัตว์ร้าย ผู้คนและภูติผี มันคือความกลัวของความไม่รู้ ความไม่อาจคาดเดา ไม่ใช่ความกลัวของการคาดเดาได้ว่าจะสูญเสียอะไรไป และยึดกังวลกับความสูญเสียนั้น
ความกลัวของพวกเขาทำให้นึกถึงความกลัวเก่าแก่ของมนุษย์ ความกลัวความมืด กลัวสิ่งที่มองไม่เห็น ความกลัวเสียงในยามกลางคืน ความกลัวที่รู้สึกว่าทุกย่างก้าวของชีวิตยืนอยู่บนความไม่มั่นคง ความกลัวว่าเสือจะมาคาบไปกินตอนไหนก็ได้
หนังฉายภาพของคนแปลกหน้าที่ทั้งผู้ชมและตัวละครก็ไม่ทราบที่มาที่ไปเหมือนกัน มาที่บ้าน ให้คำทำนายทายทัก ขอความช่วยเหลือ และข่มขู่คุกคาม ตัวละครสามแม่ลูกในเรื่องเป็นมนุษย์ที่เปลือยเปล่าไร้เขี้ยวเล็บ เป็นคนที่สามารถถูกทำให้ตายได้ทุกเมื่อ พวกเขาฟังทุกคนและเกือบจะเชื่อทุกเรื่อง สามแม่ลูกเป็นตัวละครที่ขัดแย้งกับตัวละครในขนบหนังผีร่วมสมัยที่พยายามค้นหาเหตุผลเพื่อที่จะจัดการกับภัยคุกคามและคืนสู่ภาวะปกติ เพราะนี่คือตัวละครแบบที่ไม่มีภาวะปกติมาตั้งแต่ต้น พวกเขาจึงพยายามเอาตัวรอดจากการเก็บเล็กผสมน้อยของข้อมูลที่ได้มาอย่างจำกัด ว่ายวนในความมืดของความไม่รู้ และจมลงช้าๆ
หนังไม่ให้โอกาสตัวละครในการสู้กลับ หรือแม้แต่จะค้นหาว่าพวกเขามาถึงจุดนี้ได้อย่างไร ในทางหนึ่งผู้ชมเหมือนถูกตรึงให้ดูความทุกข์ทรมานของมนุษย์ที่ค่อยๆ ถูกปีศาจกลืนกิน (ซึ่งในแง่นี้ก็ทำให้นึกถึงหนังสยองขวัญเสียงแตกอย่าง The Strangers (2008) ที่ว่าด้วยครอบครัวที่ถูกฆาตกรสวมหน้ากากคุกคามและค่อยไล่ฆ่าอย่างเหี้ยมโหด) ความไร้เหตุผลของโลกวิญญาณ ความไร้ที่มาที่ไปของเรื่องอาจถูกทำให้เชื่อว่ามันทำให้เรื่องเล่าไม่แข็งแรงไม่น่าเชื่อถือ แต่ความไร้ต้นสายปลายเหตุนี้เองที่น่ากลัวที่สุด มันผลักตัวเราไปอยู่ในโลกที่ห่างไกล โลกที่ทุกอย่างเป็นเพียงภาพร่างมีแต่ความสยองขวัญที่เข้มข้น โลกที่มนุษย์ไม่ได้เป็นสัตว์โลกแห่งเหตุและผลมากเท่าที่เราคิด
วิญญาณในเรื่องจึงทำหน้าที่คล้ายกับซาตาน หรือปีศาจในหนังตะวันตก เข้าครอบงำจิตใจที่อ่อนแอ และล่อลวงมนุษย์ ในหนังเรื่องนี้เรามองเห็นตัวละครถูกปีศาจล่อลวง ถูกหลอกให้เลือกทางผิด อาศัยความไม่รู้ ความหิวโหย ความรักและความกลัว ในหนังสายซาตาน เราอาจพบเห็นฉากประเภทบาทหลวงบอกว่าไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้นห้ามขัดขวางพิธีกรรม แล้วตัวละครทำพลาดเพราะเป็นห่วงคนรักของตนที่กรีดร้องโหยหวน แต่ไม่มีกระทั่งบาทหลวงในหนังเรื่องนี้ ไม่มีศาสนา ไม่มีกฎหมาย ไม่มีผู้รู้ ตัวละครต้องตัดสินใจกันเอาเองเท่าทีตัวเองคิดได้ สิ่งเหล่านี้ทำให้มนุษย์ลงมือกระทำอาชญากรรม ทำให้เลือกผิดไปเรื่อยๆ จากนั้นมนุษย์ที่ถูกทำลายจากข้างใน จากความรู้สึกผิด ความเคียดแค้น ความสำนึกบาป และความสูญเสีย จากนั้นมนุษย์ก็ยอมให้ปีศาจกลืนกิน
โดยไม่จำเป็นต้องเน้นย้ำ หนังจึงพูดถึงความอ่อนแอโดยธาตุกำเนิดของมนุษย์ เมื่อพวกเขาถูกตัดขาดจากความสัมพันธ์อื่นๆ ถูกทำให้หิวโหยและหวาดกลัว เฉกเช่นแม่ไม่รู้ว่าหมู่บ้านที่อีกฝั่งน้ำ อยู่ตรงไหน หรือเป็นอย่างไรบ้างแล้ว พ่อที่ไม่มีวันคืนมา ลูกชายลูกสาวที่หิวโหยและหวาดวิตก คุณธรรมหรือเหตุผลใดที่เรายึดถือ ความเป็นมนุษย์ที่เราคิดว่าเรามี ถึงที่สุดเป็นเพียงเรื่องเหลวไหลและเป็นภาพหลอนที่เราเข้าใจไปเอง เข้มข้นเสียยิ่งกว่าการเชื่อว่าวิญญาณคือภาพหลอนที่มนุษย์คิดไปเองหลายเท่านัก วิญญาณที่ไร้รูปจึงมีรูปทรงเช่นเดียวกับมนุษย์ เป็นมนุษย์เท่าๆ กับที่ไม่ได้เป็น จิตใจที่ไร้รูปในร่างกายของเราก็เป็นเช่นกัน
ดูหนังได้ที่ Netflix